حسین بن روح نوبختی

حسین بن ابی بحر را مورّخان و محدّثان گاهی «نوبختی» زمانی «روحی»، گاهی «حسین بن روح بن بنی نوبخت» و بعضاً «قمی» گفته‌اند. در بعضی از روایات آمده که وی اهل قم بوده‌است، برخی دیگر معتقدند که ملقّب شدن نوبختی به «قمی»، بخاطر شدّت علاقه و ارتباط وی با قم و علمای آن سامان بوده‌است.

وی از خانواده نوبختی بود و با ابوسهل نوبختی نسبت داشت که در تبیین علم کلام دوازده امامی نقش مهمی دارد. حسین بن روح علاوه بر آنکه در میان شیعیان بغداد از موقعیت اجتماعی خوبی بهره‌مند بود، در میان دستگاه خلافت عباسی بخصوص آل فرات نیز از نفوذ و احترام قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود.

او از نزدیکان مورد اعتماد محمد بن عثمان (دوّمین نایب خاص) بود و رابط بین او، عثمان بن سعید و شیعیان بود.

فقهای بزرگ در آن عصر با تمام علم و فقاهت از وی پیروی می‌کردند. «علی بن بابویه» (پدر شیخ صدوق) برای دیدار با حسین بن روح به بغداد رفت، و پاسخ پرسشهایش را از وی دریافت کرد و به قم بازگشت.

وی به سفارش محمد ابن عثمان پس از مرگ جانشین او شد. و تا ۲۰ سال (تا ۳۲۶ ق -۹۳۷ میلادی) در این مسند باقی ماند.وی از خانواده نوبختی بود و با ابوسهل نوبختی نسبت داشت که در تبیین کلام دوازده امامی نقش مهمی دارد.

حسین بن روح در ۱۸ شعبان سال ۳۲۶ هجری در گذشت. قبر وی در محله نوبختیه در جانب غربی بغداد در وسط بازار عطاران، در انتهای کوچه‌ای است که در آنجا بقعه و صحن مختصری بنا کرده‌اند.